23. Personeelsbeloningen

De personeelsbeloningen omvatten:

  • andere werknemersvergoedingen op lange termijn waaronder jubileumuitkeringen;

  • verplichtingen als gevolg van arbeidsongeschiktheid en aanvullingen op sociale uitkeringen;

  • verplichtingen in verband met toegezegd-pensioenregelingen.

(in miljoenen euro's)

31 december 2015

31 december 2014

Toegezegd-pensioenregelingen

2

2

Andere langetermijnpersoneelsverplichtingen

28

31

Totaal

30

33

Pensioenverplichtingen

Voor het personeel van de NS groepsmaatschappijen gelden de pensioenregelingen van de volgende pensioenfondsen met vermelding van de aantallen aangesloten actieve deelnemers:

(in aantallen)

31 december 2015

31 december 2014

Spoorwegpensioenfonds

16.073

15.780

Bedrijfstakpensioenfonds Horeca & Catering

2.835

3.162

Bedrijfstakpensioenfonds voor het levensmiddelenbedrijf

670

631

Aanvullende pensioenregeling Servex

151

120

ScotRail

4.660

-

Greater Anglia

2.191

2.377

Abellio Transport Holdings

78

55

Abellio London & Surrey

1.918

1.863

Qbuzz

1.993

2.070

In alle gevallen waarin sprake is van aansluiting bij bedrijfstakpensioenfondsen geldt dat NS groepsmaatschappijen geen verplichting hebben tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van de toekomstige premies. Evenmin kunnen de NS groepsmaatschappijen rechten doen gelden op eventuele overschotten in de fondsen. Als gevolg hiervan zijn deze toegezegd-pensioenregelingen conform IFRS in deze jaarrekening verwerkt als toegezegde-bijdrageregeling.

Het totale bedrag aan pensioenpremies ten laste van de winst-en-verliesrekening was in 2015 € 96 miljoen (2014: € 57 miljoen). De toename is grotendeels het gevolg van het toevoegen van de ScotRail concessie per 1 april 2015 en stijging van de door Spoorwegpensioenfonds in rekening gebrachte pensioenpremie in Nederland.

Pensioenregeling Spoorwegpensioenfonds (toegezegde-bijdrageregeling)

De pensioenregeling voor de bedrijfstak Spoorwegen is ondergebracht bij het Spoorwegpensioenfonds. Deze regeling wordt voor de financiële verantwoording als een toegezegde-bijdrageregeling gekwalificeerd. De premie die met het spoorwegpensioenfonds is overeengekomen, is een vaste, vooraf vastgestelde, jaarlijkse premie, uitgedrukt in een percentage van de pensioengrondslag (2015: 9,7%; 2014: 8,1%). Van de pensioenpremie die aan het Spoorwegpensioenfonds wordt afgedragen, komt 2/3 deel voor rekening van de onderneming en 1/3 deel voor rekening van de medewerkers.

De onderneming heeft na betaling van de overeengekomen premie geen verplichting tot het betalen van aanvullende bedragen in geval sprake zou zijn van een tekort bij het pensioenfonds. De actuariële risico’s en de beleggingsrisico’s liggen bij het pensioenfonds en zijn deelnemers. De pensioenkosten worden tot 2035 deels gecompenseerd door de vrijval van de afkoopsom loonkostensprong (noot 21).

De Groep heeft voor de afwikkeling van het premiepad eind 2015 nieuwe afspraken gemaakt met het pensioenfonds die ingaan per 1 januari 2016. Het gevolg hiervan is dat een vordering op het spoorwegpensioenfonds ontstaat van circa € 240 miljoen die in 2 jaar zal worden ontvangen. Het werknemersgedeelte van het premiepad (1/3 deel van het bedrag) is als schuld opgenomen en zal de komende jaren tot en met 2022 worden verrekend met de werknemers. Het werkgeversgedeelte van het premiepad (2/3 deel van het bedrag) is toegevoegd aan de afkoopsom loonkostensprong en zal tot 2035 additioneel ten gunste worden verantwoord van de pensioenkosten. Met ingang van 2016 zal NS de nominale pensioenpremie van 24% afdragen aan het pensioenfonds.

Voor Abellio London & Surrey, Qbuzz en de aanvullende pensioenregeling Servex geldt een toegezegde-bijdrageregeling.

Toegezegde-pensioenregelingen

Abellio Greater Anglia, Abellio ScotRail en Abellio Transport Holdings hebben het beheer van de pensioenregeling voor hun personeel ondergebracht bij het Railways Pension Scheme. Het betreffende fonds is te beschouwen als ondernemingspensioenfonds en de pensioenregeling als een toegezegd-pensioenregeling.

Elk bedrijf is een aangewezen werkgever voor één of meer kostendelingsovereenkomsten binnen het Railways Pension Scheme. Dergelijke kostendelingsovereenkomsten zijn gericht op een pensioen dat gedurende het hele leven uitgekeerd wordt. Het pensioenbedrag is afhankelijk van hoe lang een werknemer een actieve deelnemer is van de pensioenregeling en van zijn salaris bij uittreding uit de regeling (‘eindloonregeling’).

Wegens het karakter van de kostendelingsovereenkomsten worden de verschuldigde bijdragen, ter dekking van zowel de kosten van de opgebouwde uitkeringen als een eventueel tekort tussen de waarde van de activa en de waarde van de pensioenverplichtingen, gezamenlijk gedragen door de werkgever en de bijdragende deelnemers, in een verhouding van respectievelijk 60%/40%. Als gevolg daarvan neemt de werkgever 60% van de totale pensioenlasten en pensioenverplichtingen op de balans op. De Railways Pension Scheme wordt beheerd door de Trustee, Railways Pension Trustee Company Limited. De activa van de regelingen worden belegd via beleggingsfondsen, elk met een verschillend risico- en rendementsprofiel.

De pensioenverplichtingen en het pensioenvermogen zijn gebaseerd op actuariële berekeningen die per 31 december zijn uitgevoerd. Ultimo 2015 bedroeg de nettoverplichting van Abellio Transport Holdings Limited € 2 miljoen (2014: € 2 miljoen). De gemiddelde looptijd van de pensioenverplichting is ongeveer 24 jaar.

Om het karakter van de concessie te weerspiegelen wordt voor Abellio Greater Anglia en Abellio ScotRail het nadelige verschil tussen pensioenverplichtingen en pensioenvermogen opgenomen onder ‘langlopende verplichtingen’ voor zover dit betrekking heeft op de concessieperiode. Het resterende bedrag aan het einde van de concessieperiode wordt niet in de balans opgenomen, omdat het deel uitmaakt van de schulden van de volgende concessiehouder.

De pensioenregeling van Abellio ScotRail is per 1 april 2015 toegevoegd bij de aanvang van de concessie. De nettoverplichtingen voor Abellio Greater Anglia en Abellio ScotRail bedroegen ultimo 2015 nihil (Abellio Greater Anglia ultimo 2014: nihil). De gemiddelde looptijd van beide pensioenverplichtingen is ongeveer 20 jaar.

Uitgangspunten toegezegde-pensioenregelingen

Bij de bepaling van de pensioenverplichtingen en het pensioenvermogen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd (gebaseerd op gewogen gemiddelde):

 

31 december 2015

31 december 2014

Disconteringsvoet

3,8%

3,8%

Loonsomstijging

3,4%

3,6%

Pensioenstijging

2,1%

2,4%

Inflatie

3,1%

3,1%

  • *Tabel voor de levensverwachtingen: 2013 SFO valuation (Greater Anglia en ScotRail) en S1NA tables met CMI 2013 projecties (Abellio Holdings).

Samenstelling

De samenstelling van de pensioenverplichtingen is als volgt:

(in miljoenen euro's)

31 december 2015

31 december 2014

Reële waarde van de fondsbeleggingen

1.221

460

Contante waarde van de toegezegd-pensioenrechten

1.700

722

Nadelig verschil

479

262

Aandeel van de werknemers

-192

-104

Nadelig verschil aan het einde van de concessieperiode

-285

-156

Afwaardering pensioenoverschot

-

-

Netto verplichtingen van de Groep (over de concessieperiode)

2

2

Gevoeligheidsanalyse

Redelijkerwijs mogelijke wijzigingen op balansdatum in een van de relevante actuariële veronderstellingen, waarbij andere veronderstellingen constant blijven, zouden de volgende invloed hebben op de brutoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten:

(verandering met 0,25%) (in miljoenen euro's)

Toename

Afname

Disconteringsvoet

-81

85

Inflatie

85

-82

Toekomstige salarisverhogingen

29

-29

Verandering van de sterfteverwachting met 1 jaar zou een invloed hebben van circa € 18 miljoen op de brutoverplichting.

De invloed van deze wijzigingen op de netto verplichtingen van de Groep over de concessieperiode is naar verwachting beperkt gezien de overdracht van verplichtingen aan het einde van de Greater Anglia-concessie.

Verloop

Het verloop van het pensioenvermogen en van de pensioenverplichtingen is als volgt:

(in miljoenen euro's)

2015

2014

Fondsbeleggingen per 1 januari

460

375

Toevoeging nieuw fonds

735

-

Rentebaten

36

18

Pensioenpremies

44

20

Uitbetaalde pensioenen

-30

-13

Administratiekosten

-5

-4

Rendement op fondsbeleggingen, exclusief rentebaten

-9

36

Afname in deelnemers in het fonds

-36

-

Koersresultaat

26

28

Fondsbeleggingen per 31 december

1.221

460

   

Verplichtingen uit hoofde van toegezegde pensioenrechten per 1 januari

722

603

Toevoeging nieuw fonds

1.048

-

Pensioenlasten

66

23

Interestkosten

54

29

Uitbetaalde pensioenen

-30

-13

Netto-actuariële winst of verlies

-140

35

Afname in deelnemers in het fonds

-61

-

Koersresultaat

41

45

Verplichtingen uit hoofde van toegezegde pensioenrechten per 31 december

1.700

722

Samenstelling pensioenvermogen

De samenstelling van het pensioenvermogen is als volgt:

(in miljoenen euro's)

31 december 2015

31 december 2014

Aandelen

769

236

Vastrentende waarden

80

60

Vastgoed

150

48

Geldmiddelen

134

36

Overig

88

80

Totaal

1.221

460

Pensioenkosten verwerkt in de winst-en-verliesrekening

(in miljoenen euro's)

2015

2014

Pensioenlasten

41

14

Renteresultaat

-

-

Administratiekosten

3

2

Totaal

44

16

Niet gerealiseerde actuariële resultaten

(in miljoenen euro's)

2015

2014

Actuariële winst of verlies als gevolg van:

  

- demografische veronderstellingen

-6

-

- financiële veronderstellingen

145

-67

- aanpassing op grond van ervaringen

25

31

Rendement op fondsbeleggingen, exclusief rentebaten

-9

37

Resultaat veranderingen in de concessie

-78

3

Veranderingen in deelnemersaandeel

-61

-1

Totaal

16

3

De Groep verwacht € 45 miljoen aan pensioenlasten te verwerken inzake bovengenoemde toegezegd-pensioenregelingen in 2016. In 2015 was deze pensioenlast € 44 miljoen.

Andere langetermijnpersoneelsverplichtingen

Hieronder zijn opgenomen jubileumverplichtingen. Voor de berekening van de jubileumverplichtingen wordt de prognosetafel AG2015 gebruikt.

Het verloop van de voorziening is als volgt:

(in miljoenen euro's)

2015

2014

Verplichtingen per 1 januari

31

28

Uitkeringen

-3

-3

Actuarieel resultaat

-1

5

Oprenting

1

1

Verplichtingen per 31 december

28

31

Het kortlopend deel van deze voorziening bedraagt € 3 miljoen.

De gevoeligheden zijn als volgt:

 

2015

2014

Discontering (-0,5%)

4,1%

4,1%

Loonsomstijging (-0,5%)

-3,8%

-3,8%

Carrierekansen (+25%)

2,6%

2,6%

Ontslagkansen (+25%)

-4,4%

-4,4%