Ik stap in de trein die voor mij staat,
Je hebt als dichter weinig te verliezen,
Je kunt wel hopen maar je kun niet kiezen
Dat hij in de gewenste richting gaat.

(Nico Scheepmaker)

“Begin november opende NS samen met ProRail en de gemeente het verbouwde station Arnhem. Of Arnhem Centraal, zoals dit knooppunt voortaan door het leven gaat. Meer dan duizend reizigers, inwoners en andere belangstellenden waren bij de opening aanwezig. Iedereen was trots, blij, of allebei. De bijeenkomst symboliseerde de grote betrokkenheid van mensen bij ons bedrijf en onze dienstverlening, en de impact die we als organisatie hebben op de maatschappij.

Dat is vooral te danken aan de inzet van alle collega's die altijd klaar staan voor onze reizigers. Ik heb enorm veel bewondering voor al die NS-medewerkers die dag en nacht, in weer en (tegen)wind, betrokken zijn bij het bedrijf en de klanten. Op de trein, het station of het kantoor en in de werkplaats, iedereen draagt zijn of haar steentje bij om de reis van deur tot deur zo aangenaam en makkelijk mogelijk te maken. Ook in een lastig jaar als 2015 hebben onze medewerkers de moed erin gehouden, veerkracht getoond en simpelweg keihard (door)gewerkt aan het laten rijden van de treinen en aan het herstel van vertrouwen van onze reizigers en stakeholders. Daarvoor verdient iedereen bij NS een groot compliment.

Als NS koesteren we momenten als de opening van Arnhem Centraal, zeker in een jaar als 2015. De parlementaire enquête Fyra, de onregelmatigheden in Limburg, de conclusie van ACM dat NS de Spoorwegwet heeft overtreden en drukke treinen deden ons bedrijf geen goed. Daarnaast was er sprake van enkele grote verstoringen, was de punctualiteit vaak niet voldoende en zagen we het noodzakelijke vertrek van de CEO en de voorzitter van de RvC. Het past om hen, ondanks alle perikelen, ook te danken voor alle inspanningen die zij voor NS leverden.

Al zijn dit veelal incidenten, bij het uitvoeren van onze kernactiviteiten bestaat spanning tussen ons maatschappelijke doel, het versterken van duurzame mobiliteit, en bedrijfsmatige doel: een gezonde bedrijfsvoering om rendement te realiseren en te kunnen investeren. Terugblikkend valt op dat we deze zaken onvoldoende uit elkaar hielden. Dit droeg bij aan een klimaat waarin het Fyra-debacle en de onregelmatigheden rond de aanbesteding in Limburg plaatsvonden. Als er nu spanning is tussen onze maatschappelijke en bedrijfsmatige doelen, kiezen we in eerste instantie voor het maatschappelijke doel: voor de reiziger. In tweede instantie kijken we naar de bedrijfsmatige gevolgen. We moeten immers een financieel gezond bedrijf blijven runnen om ook in de toekomst te kunnen blijven investeren. We geven hier invulling aan door ons te richten op drie kernactiviteiten: het leveren van treindiensten op het hoofdrailnet; zorgen voor stations; en bijdragen aan de deur-tot-deur reis. Daartoe werken wij nauw samen met ProRail en andere partners. Ook zien we scherp toe op een hoge bedrijfsethiek, good governance, en goede risicoanalyses.

2015 was een jaar waarin veel verkeerd ging, maar tegelijk een jaar waarin we voor diezelfde problemen meteen oplossingen zochten. Of dat nu ging om onze manier van werken of een tekort aan zitplaatsen op een aantal trajecten. En gelukkig ging er ook heel veel goed. Naast Arnhem Centraal openden we ook het nieuwe station Delft. De OV-chipkaart raakte helemaal ingeburgerd, we gingen voortvarend van start met ScotRail in Schotland, reden in Nederland voor 51% op groene stroom en 10% van de Nederlanders had een abonnement bij NS. Een mijlpaal. De spoorwegveiligheid is afgelopen jaar verbeterd. En ondanks nare agressie-incidenten, waaronder een heel heftige tegen een hoofdconductrice in Hoofddorp, daalt de agressie tegen onze medewerkers. Dat is maar goed ook: elk incident is onacceptabel.

In goed overleg met de staatssecretaris van IenM presenteerden we eind december een serie maatregelen die de soms ontevreden reiziger zo goed mogelijk tegemoet komt in 2016. Eind 2016 zetten we de eerste nieuwe treinen in. Een moment om naar uit te zien.

In dit jaarverslag blikken we terug, maar kijken ook al een beetje vooruit. Voor 2016 staat er veel op stapel. Een aantal stations is of gaat in verbouwing, er komen veel buitendienststellingen aan en de drukte in de trein hebben we niet 1-2-3 opgelost. We vragen onze reizigers nog even vol te houden, want we doen één belofte: het wordt beter. Met mooiere stations, betere verbindingen, nieuwe treinen. We doen dat verbeteren niet alleen. We werken nauw samen met onze partners, zoals ProRail, andere vervoerders, het ministerie van IenM en consumentenorganisaties. Gezamenlijk bouwen we aan aantrekkelijk en duurzaam openbaar vervoer in Nederland en over de grens, voor nu en later. We danken speciaal al onze medewerkers voor hun grote inzet, betrokkenheid en bijdrage in het afgelopen jaar.”

Roger van Boxtel