In december 2012 introduceerde NS nieuwe hogesnelheidstreinen van het type Fyra V250 voor de verbinding tussen Amsterdam en Brussel over de HSL-Zuid. De Fyra V250-trein werd al na enkele weken uit dienst genomen. Directe aanleiding was een incident waarbij een bodemplaat losliet. Op basis van uitgebreid onderzoek kwam NS in juni 2013 tot de conclusie dat doorgaan met de V250 niet wenselijk was voor de reiziger en bedrijfseconomisch niet verantwoord. De problemen rond de Fyra V250 en de publieke verontwaardiging waren voor de Tweede Kamer aanleiding om een parlementaire enquête in te stellen. Centrale vraag van de parlementaire enquête was: waarom is het oorspronkelijk beoogde vervoer over de HSL-Zuid tot nu toe niet tot stand gekomen? Na een feitenonderzoek en gesprekken achter gesloten deuren hield de commissie in mei en juni 2015 openbare verhoren. Eind oktober publiceerde ze haar eindrapport ‘De reiziger in de kou’ met aanbevelingen.

Maatregelen

De introductie van de Fyra V250 is een grote teleurstelling geworden voor de reiziger en NS: we hebben onze ambities en beloften niet waar kunnen maken. NS wil de lessen van de mislukte introductie van de Fyra V250 en de uitkomsten van de enquête gebruiken om verbeteringen door te voeren. Een aantal maatregelen heeft NS al in gang gezet en op het hoogste niveau belegd. We onderzoeken of en op welke manier de verbinding met Brussel versneld kan worden en of het nieuwe Intercity-materieel geschikt gemaakt kan worden voor de HSL en we zijn transparant ten opzichte van onze stakeholders over mogelijke scenario’s. Voorts verbinden wij de aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie met die van in- en externe rapporten naar aanleiding van ‘Limburg’ (zie hiervoor). Dat geldt waar het handelen raakt aan cultuur en gedrag.

Een greep uit de maatregelen die NS heeft genomen:

• De verantwoordelijkheid voor materieelprojecten (ICNG, SNG en Flirt) is belegd bij één programmadirecteur. Hiermee wordt uniformiteit in de aansturing van en rapportering over de programma’s geborgd. De programmadirecteur rapporteert rechtstreeks aan de CFO van NS;

• NedTrain is vanaf het begin van de aanbesteding betrokken. Daardoor heeft NedTrain voldoende tijd om het onderhoudsconcept voor het nieuwe materieel te integreren in de werkprocessen en te leren van de ontwerp- en productiefase. De leverancier kan leren van de ervaring die NedTrain heeft in het onderhoud en de betrouwbaarheid van de treinen;

• Om vertraging in de projecten te voorkomen, zijn ILT en ProRail al vanaf een vroegtijdig stadium van het ontwerp- en de bouwproces van de treinen betrokken. Mede hierdoor kan ILT haar rol in het integrale proces optimaal invullen;

• In de nieuwbouwprogramma’s managen we de risico's actief. We hebben alleen gerenommeerde leveranciers geselecteerd die ruime ervaring hebben met het leveren van vergelijkbaar materieel. In de specificaties zijn we zo dicht mogelijk gebleven bij de industriestandaard en bewezen concepten en technieken. Leveranciers worden al in de selectiefase geaudit en er in en kwaliteitsmanagement systeem ingericht dat voorziet in borging van de kwaliteit in alle fasen van het proces;

• NS treedt in de voorfase van het aanbestedingsproces in overleg met marktpartijen om zeker te stellen dat de eisen die NS stelt ook gerealiseerd kunnen worden. Waar nodig stelt NS de specificaties bij. Zoveel als mogelijk gebruik maken van bestaande technologie is het uitgangspunt bij bestellingen van nieuw materieel.