Abellio is sinds 2003 in het Verenigd Koninkrijk actief en sinds 2009 in Duitsland. Sinds het eerste contract voor Merseyrail groeide het bedrijf uit tot een grote vervoerder in het Verenigd Koninkrijk met de spoorconcessies Northern Rail, Abellio Greater Anglia en ScotRail. Abellio London & Surrey, de busdivisie van Abellio UK, verzorgt busdiensten in het centrum, zuiden en westen van Londen en in het noorden van Surrey. In Duitsland is Abellio actief in twee regio's, Noordrijn-Westfalen (NRW) en Mitteldeutschland. Abellio en NS streven ernaar de positie van Abellio in deze landen te versterken.

Abellio is in 2015 weliswaar met de exploitatie van de ScotRail-concessie begonnen en heeft opnieuw met succes op spoorconcessies in Duitsland geboden. De concessie voor Northern Rail wordt na maart 2016 niet verlengd. Abellio richt zijn strategie daarom op het behoud van het huidige internationale portfolio en het beschermen van de onderliggende inkomstenbronnen buiten Nederland. De nadruk ligt daarbij op selectieve deelname aan aanbestedingen op markten waar het bedrijf actief is.

Abellio draagt bij aan de doelstellingen van NS: voldoen aan de financiële en operationele prestatie-eisen voor het Nederlandse hoofdrailnet en de Lange Termijn Spooragenda voor het OV in Nederland. Onze strategie steunt op drie pijlers: prepare/voorbereiden, learn/leren en earn/verdienen.

• Prepare/Voorbereiden

NS besloot in de vroege jaren 2000 te bekijken of het de geliberaliseerde spoormarkt zou kunnen betreden. In 15 jaar heeft NS-dochter Abellio een sterke positie opgebouwd in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Tegelijkertijd zijn andere Europese spoorondernemingen, zoals DB en SNCF, actief op de Nederlandse OV-markt. Met de invoering van nieuwe Europese wetgeving, zoals het Vierde Spoorwegpakket, merken wij dat onze buitenlandse activiteiten de onderneming versterken.

Abellio heeft dan ook een strategische prioriteit om eventuele verdere deregulering van de markten voor te bereiden en de positie van NS in de huidige, geliberaliseerde Europese markten te consolideren door OV-aanbestedingen te winnen en te exploiteren, met als zwaartepunt het spoor in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Door één NS met een duidelijke focus op de belangrijkste spoormarkten van Noordwest-Europa op te bouwen, krijgt NS een sterke positie op de Europese markt.

• Learn/Leren

NS leert van de ervaring die Abellio internationaal opdoet met efficiënt opereren in een uiterst commerciële omgeving, groeiende reizigersaantallen en omzetten, en kostenbeheersing. Tegelijkertijd heeft Abellio steeds best practices uit Nederland meegenomen in biedingen en exploitatie in het buitenland. Dit betekent dat we in alle landen profiteren van de ervaring die we met internationale aanbestedingen en concessies hebben opgedaan. Daardoor blijven onze activiteiten in alle markten, inclusief het Nederlandse hoofdrailnet, concurrerend. In de toekomst willen Abellio en NS intensiever gaan samenwerken aan een gezamenlijke ‘leeragenda’. Abellio is in 2016 met een benchmark begonnen ten behoeve van de concessie voor het Nederlandse hoofdrailnet en levert zo toegevoegde waarde voor de positie van NS in Nederland.

• Earn/Verdienen

De derde strategische prioriteit van Abellio is een duurzaam, solide financieel resultaat, beheersing van risico’s, investeringen op een aanvaardbaar niveau en goede niet-financiële resultaten. Het doel is een gediversifieerde portfolio van duurzame inkomsten en handhaving van de solide winstgevendheid. In 2015 behaalde Abellio een jaarwinst (EBIT) van € 49 miljoen. Het streven is de financiële prestaties de komende jaren op dit niveau te houden, al zal dat in 2016 moeilijk worden.

Alle contracten van Abellio in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland zijn winstgevend. Dat is het gevolg van onze selectieve groeistrategie, gedisciplineerde biedingsprocedure en doeltreffende risicoanalyses op deze sterk concurrerende markten. Concurrentie bij aanbestedingen bevordert een cultuur van professionele mobilisatie en langdurige financiële en operationele verbetering binnen ons bedrijf.

Abellio draagt bij aan de winstgevendheid van NS. De ‘verdiencultuur’ bij Abellio werkt direct door in de ‘leeragenda’ van NS. Bovendien is het geïnvesteerd vermogen relatief beperkt, terwijl daarop een rendement wordt behaald van 18%. De verwachting is dat dit in de toekomst zo blijft.

Hierbij kort enkele voorbeelden van ervaringen buiten Nederland die nuttig zijn gebleken voor de NS Groep als geheel en die ook in de toekomst voordelen kunnen opleveren.

• Omzetbeheer. Aanbestedingen en exploitatie in het Verenigd Koninkrijk kunnen alleen succesvol zijn als de toekomstige reizigersaantallen en de omzet worden vergroot met modellen, gerichte marketing en yield management. Er bestaat een nauw verband tussen het werken met omzetmodellen en het opstellen van dienstregelingen. Wijzigingen van de dienstregeling worden vaak doorgevoerd om de omzet te optimaliseren en de franchiseafdrachten aan het Department for Transport te verhogen. Dat vergroot de kans op het winnen van een aanbesteding. In Nederland wordt bij het opstellen van de dienstregeling minder vaak gebruik gemaakt van omzetmodellen; daar is het voldoen aan de capaciteitsprognoses een belangrijker factor. Nu binnen NS de financiële druk toeneemt, kunnen omzetmodellen een manier zijn om de financiële resultaten van NS te verbeteren zonder kostenbesparing. Ook kunnen hiermee nog aantrekkelijkere aanbiedingen voor de daluren ontwikkeld kunnen worden, om de drukte in de treinen in en rond de spits te verminderen.

• Materieel:In 2015 zijn Abellio en NS begonnen met de aankoop van nieuw materieel. Een programma voor de uitwisseling van best practices maakt het mogelijk ervaringen te delen waarvan beide partijen profiteren. Het programma richt zich op governance, het betrekken van klanten, stakeholders en medewerkers bij het proces, innovatieve financieringsmethoden, design en projectbeheer.

• Besparingen: Om met succes OV-concessies te kunnen exploiteren in een markt waarin steeds moet worden geboden op zowel nieuwe als bestaande concessies, moet Abellio efficiënt en kostenbewust werken. Een kostenbesparingsproject heeft geleid tot een aanzienlijke verlaging van de bedrijfskosten bij Abellio Greater Anglia.

• Veiligheid: Aandacht voor de veiligheid, bijvoorbeeld door toegangspoortjes, heeft de reizigersinkomsten en de klanttevredenheid bij Northern Rail vergroot.

• Mobilisatie: De mobilisatie van de STS-franchise bleek een sleutelproject voor Abellio Duitsland en de Abellio Group. Krachtige en praktische instrumenten voor projectmanagement (‘mobilisatietoolbox’), sterke banden met vervoersautoriteiten op lokaal, regionaal en nationaal niveau, uiterst efficiënte besluitvormingstrajecten (tenderboardprocedures, managementreviews) en grondige kennis van de belangrijkste technische systemen bleken de juiste mix voor de grootste mobilisatie van een particuliere vervoerder in Duitsland tot nu toe.

• Internationale treindiensten: Het nieuwe Niederrhein-Netz loopt niet meer dan 17 kilometer op Nederlandse bodem, maar betekent wel een enorme verbetering voor het grensoverschrijdende OV in de regio Arnhem-Nijmegen. Met dit project laat Abellio Duitsland zien dat landsgrenzen geen barrière hoeven te zijn als technische kennis van diverse stroom- en veiligheidsvoorzieningen gecombineerd wordt met intensieve contacten met (internationale) stakeholders en efficiënte besluitvorming aan de top.

Door best practices uit te wisselen, blijft Abellio de belangrijkste opdracht van NS steunen: de operationele en financiële prestaties leveren die in de concessie voor het Nederlandse hoofdrailnet en de Lange termijn Spooragenda zijn vastgelegd.